Diskalkuli Etkinlikleri

Diskalkuli belirtileri gösteren bireylerin becerilerinin ve gelişimlerinin desteklenmesi oldukça önemlidir. Diskalkuli söz konusu olduğunda, uygulamalı aktiviteler, tek başına sözlü veya yazılı derslerden daha fazla etkiye sahiptir. Piyasada kolay bulunan diskalkuli oyunlarına ek olarak evde kolayca yapılacak yardımcı etkinlikler de bulunmaktadır.

10 Diskalkuli Etkinliği

1. Tahmin Oyunu
2. Merdiven Oyunu
3. Kirli Oyun
4. Trenler
5. Desteyi Erit
6. Haydi 10 Yapalım
7. Kovayı Doldur
8. Saat Kaç?
9. Yemek Yapalım
10. Bölünebilirlik – Domino

1. Tahmin Oyunu

Tahmin oyunu on (10) adet bilye, düğme ya da fasulye ile oynanabilir. Fasulyeler, oyuncunun göremeyeceği bir şekilde bir kutuya konur. Kutu sallanır ve oyuncuya kutunun içinde kaç tane fasulye olduğu sorulur. Akabinde kutu masaya dökülür ve oyuncunun tahmininin ne kadar isabetli olduğu görülür. Sonrasında oyuna daha az ya da daha fazla sayıda fasulye ile devam edilir.

Bu oyundaki amaç diskalkulik bireylerin sayıların birbirine göre göreceli olarak büyüklüklerini ve küçüklüklerini algılamalarını geliştirmektir. Tahmin oyunu ağırlık, uzunluk, hacim gibi kavramlar ile de oynanabilir. Günlük hayatta bu etkinliği yapmak için önümüzde birçok fırsat bulunmaktadır. Alışveriş sonrası torbada kaç kutu süt olduğu, bir avuç içinde kaç adet bozuk para olduğu ya da şişede kaç bardak su olduğu gibi tahmin oyunları oynamak mümkündür.

2. Merdiven Oyunu

Merdiven oyununun amacı, 1’den 10’a kadar olan sayıları ve sıralarını pekiştirmektir. Bu oyunda popüler diskalkuli materyalleri arasında olan Cuisenaire çubukları ve 10 taraflı D10 zar kullanılır.

İki (2) oyuncu sırayla zar atar ve 1-10 sayı dizisini oluşturmak için karşılık gelen Cuisenaire çubuğunu masaya yerleştirir. Oyunun amacı 1-10 sayısı dizisi ile 10 farklı renkten oluşan bir merdiven oluşturmaktır. Oyuncu attığı zara karşılık gelen çubuğu merdivenin olması gereken yerine konumlandırır. Yani masada 1. ve 2. basamak varken zar ile beş (5) atan bir oyuncu, 3. ve 4. basamakların geleceği yerleri boş bırakarak çubuğu doğru yere koymaya çalışır. Eğer masada bulunana bir çubuğa tekabul eden zar atılırsa oyuncu pas geçmek zorunda kalır.

3. Kirli Oyun

Kirli Oyun iki kişi ile oynanır. Her oyuncunun yanyana dört (4) kutudan oluşan bir kartı bulunur. Oyunda bir de 10 taraflı D10 zar kullanılır. Sırası gelen oyuncu zarı atar ve gelen sayısı rakip oyuncunun kartında istediği yere yazar. Amaç kendi kartında rakip oyuncudan daha yüksek ya da düşük bir dört (4) haneli sayı ile turu bitirmektir. Oyuncular rakip oyuncunun kartı üzerine sayıları yerleştirdikleri için oyuna Kirli Oyun denir. Oyun önceden belirlenen on (10), yüz (100) ya da bin (1000) tur oynanabilir. Kazanılan tur sayısı ya da turlar içinde elde edilen sayıları toplamı üzerinden galip ive kaybeden ilan edilir. Oyunun amacı sayıların konularına göre değer anlayışını geliştirmektir.

4. Trenler

Trenler oyunu Cuisenaire çubukları ile oynanır. Oyunun amacı, diskalkulik bireylerin tahmin ve zihinsel aritmetik becerilerini geliştirmektir.

Trenler oyunu iki (2) oyuncu ile oynanır. Oyunda hedef olarak onbir (11) ve elli beş (55) arasında bir sayı hedef olarak seçilir, oyunun amacı bu uzunlukta bir tren inşa etmektir. Sırası gelen oyuncu bir masaya bir Cuisenaire çubuğu koyar. Çubuklar uç uca yerleştirilir ve tek bir treni oluşturur. Hedef olarak belirlenen mesafeye ulaşan son çubuğu koyan oyuncu kazanır. Eğer oyunculardan birinin koyduğu çubuk ile trenin boyu hedef olarak belirlenen mesafeyi geçerse, rakip oyuncu oyunu kazanır.

5. Desteyi Erit

Desteyi Erit oyunu 1’den 9’a kadar dört (4) set kart ile oynanır. Tüm kartlar iyice karılarak masaya her sırada dört (4) kart bulunacak şekilde üç (3) sıra olarak açılır. Sırası gelen oyuncu masadaki kartlardan toplamı on (10) yapan iki (2) kartı bularak masadan alır. Masadan alınan kartların yerine desteden yeni kartlar konur. Amaç en çok toplam on (10) yapan kart çiftine sahip olmaktır.

6. Haydi 10 Yapalım

Haydi 10 Yapalım oyununda 2×5 toplamda 10 kareden oluşan çerçeve kartlar kullanılır. Oyun öncesinde 2×5 kartlardan farklı sayıda karenin içi doldurularak sorular hazırlanır. Kartlar sıra ile oyuncuya beş (5) saniye gösterilerek kaç adet karenin dolu olduğu ya da on (10) adet dolu kare olması için kaç adet karenin daha doldurulması gerektiği sorulur.

Haydi 10 Yapalım oyunu, diskalkulik bireyler için sayıların görsel algısının geliştirilmesine katkı sağlar.

7. Kovayı Doldur

Kovayı Doldur oyunlarına bir kova farklı renklerde fasulye, düğme gibi nesneler ile doldurulur. Diskalkulik bireye kovadan tek tek nesneleri alması ya da bir başkaya kovaya koyması gibi görevler verilir. Örneğin kovadan beş (5) fasulye alması ya da iki kovada eşit sayıda fasulye olacak kadar fasulye aktarılması gibi. Kovayı Doldur oyunları ile sayma yeteneği, toplama ve çıkarma işlemleri ve ağır-hafif gibi karşılaştırmaları kavramlar öğretilebilir.

8. Saat Kaç?

Diskalkulik bireye farklı saatler analog bir saat üzerinde gösterilir ve zamanı söylemesi istenir. Oyunun ikinci aşamasında ise bir kağıda saatler sayısal olarak yazılır ve oyuncudan bu saati akrep ve yelkovan ile çizmesi istenir. Bu etkinlikler saati okumada gerekli olan matematiksel hesaplamaları geliştirmektedir.

9. Yemek Yapalım

Özellike diskalkulik çocuklar ile yemek yapmaca oyunu oynamak oldukça faydalıdır. Çocuğa oyunda farklı farklı tarifler vererek yemek yapması istenir. Çocuk yemek için gerekli malzemeleri gereken miktarda (ör: iki (2) havuç, üç (3) domates) bir araya getirmeye çalışır. Tek parça malzemeleri daha küçük parçalara bölmek de (ör: havucu beşe bölmek) oyuna dahil edilebilir. Yemek yapalım oyunu, yemeğin pişirilmesinin akabinde sofranın kurulması ile de devam ettirilebilir. Sofraya pişirilen yemeğe ek olarak; davetli sayısı kadar tabak, çatal, kaşık, peçete dağıtılması da oyunu zenginleştirir ve daha eğlenceli hale getirebilir.

10. Bölünebilirlik – Domino

İki (2) oyuncu ile oynanan bu oyununda amaç sayıların bölünebilirliğini pekiştirmektir. Özel olarak hazırlanan domino taşları karıştırılır ve her bir oyuncuya altı (6) adet taş dağıtılır. Sırası gelen oyuncu yerdeki taşların ucuna, diğerine bölünebilen bir sayı yerleştirilmek zorundadır. Elinde buna uygun taş olmayan oyuncu, desteden yeni bir kart daha almak zorundadır. Sırası gelen oyuncu elindeki kartlardan yere koyabildiği sürece oynamaya devam eder. En az bir kere yere taş koyduktan sonra elinde uygun taş yoksa sıra diğer oyuncuya geçer. Elindeki taşları ilk bitiren oyuncu oyunu kazanır.